Struikelpartijen over losse snoeren, badmatjes en boomwortels zorgen onder 55-plussers voor 1700 doden per jaar. In de cursus Vallen Verleden Tijd leren ouderen ongelukken te voorkomen.In de cursus Vallen Verleden Tijd leren ouderen dit soort ongelukken te voorkomen.
Voetje voor voetje schuifelen de ouderen over de obstakels. Een schuin vlak vraagt opperste concentratie. Dan volgt een stoep met tegels die alle kanten uit wiebelen. De mannen en vrouwen op leeftijd vervolgen de hindernisbaan op een van gladheid glimmende loper, waarna ze diep wegstappen in een schuimrubberen matras.
Als schaduwen volgen de begeleiders van de cursus ‘Vallen Verleden Tijd’ de ouderen. Die kampen allen met broze botten door ontkalking, ofwel osteoporose. De cursus is een initiatief van de Nijmeegse Sint-Maartenskliniek – gespecialiseerd in heupen, knieën en ruggen. Op de wip-wap, waarop de deelnemers in het midden balanceren om de plank te laten overslaan, is het valrisico groot. Zo ook wanneer de ouderen hoog moeten reiken om plastic bekers van het ene plankje naar het andere te verplaatsen. Maar iedereen behoudt het evenwicht.
Dan klinkt een mannenstem uit de cd-speler die een verhaal vertelt. Steeds wanneer de ouderen – al lopend – het woord ‘Waaiman’ horen, steken zij een arm in de lucht. “Het gaat hierbij om het verdelen van de aandacht,” legt dr. Vivian Weerdesteyn van de kliniek uit. “Precies zoals je moet doen wanneer je een boswandeling maakt en tegelijk een gesprek voert.”
“Boomwortels, stoeptegels, trappen,” zucht Margien Nieuwenhuizen (67). “Ik val over van alles en nog wat. Vooral doordat ik haastig ben en slordig loop.” Medecursist Geke Brinkhuis (73) liep een tijdje geleden een enkelfractuur op, toen ze in een gat in de weg stapte. “Sindsdien ben ik bang.”
Radio- en televisiespotjes vestigen de komende weken volop de aandacht op het voorkómen van valongelukken. Immers: elk jaar overlijden 1700 55-plussers nadat ze zijn gevallen. Daarnaast is een val er de oorzaak van dat jaarlijks 88.000 ouderen op een Spoedeisende Hulpafdeling van een ziekenhuis worden behandeld. Ofwel: 240 slachtoffers per dag.
Deze cijfers waren voor Vivian Weerdesteyn aanleiding op zoek te gaan naar een effectieve methode om vallen zoveel mogelijk te voorkomen. “Voorheen was preventie gericht op oefenen met kracht en balans. Maar de relatie met het dagelijks leven ontbrak. Terwijl mensen juist vallen, omdat het licht slecht is of omdat ze de aandacht er even niet bij hebben.”
Tussen 2000 en 2004 draaide ze proef met een cursus ‘Vallen Verleden Tijd’ voor ‘gezonde’ ouderen. Met resultaat: onder de deelnemers nam het aantal valincidenten af met 46 procent. Omdat vooral mensen met broze botten risico lopen op breuken, ontwikkelde Weerdesteyn vervolgens een cursus speciaal voor ouderen met osteoporose. Deze test ze momenteel op effectiviteit.
Voor de deelnemers staat het succes ervan nu al vast. “Buitengewoon,” zegt Margien Nieuwenhuizen. “Ik leer goed lopen. Voor mijn gevoel is dat heel gek: eerst je hakken neerzetten en je voeten hoog optillen. Maar het werkt. Ook is het fijn dat ze je zélf laten ontdekken wat gevaarlijke situaties zijn.”
“Ik heb meer loopruimte gemaakt thuis,” vertelt Geke Brinkhuis. “Verder let ik op dat elektriciteitsdraden goed weggestopt zijn. Ook leer ik van mijn valangst af te komen. Laatst hadden we een oefening met vallen. Ik durfde niet. Maar met hulp ben ik toch van de matras gerold.”
Door Annemiek Veelenturf
Bron: AD
En verder …
Meer hier