Orthopedisch chirurg Duncan Meuffels van het Erasmus MC promoveert vandaag op zijn onderzoek naar voorste kruisbandletsel. Hij onderzocht de letsels bij topsporters en professionele balletdansers in Nederland.
Het aantal jaarlijks uitgevoerde voorste kruisband (VKB) letsel – reconstructies neemt toe, zowel in Nederland als mondiaal. Het letsel komt met name voor bij sporters en gaat vaak gepaard met instabiliteitsklachten. Het geeft een tien keer hogere kans op knieslijtage. Meuffels onderzocht een zeer actieve groep mensen: topsporters zoals professionele voetballers en volgde gedurende een periode van 10 jaar alle professionele balletdansers in Nederland.
Professionele balletdansers hadden het VKB letsel altijd aan de linkerknie. De oorzaak: terwijl zij een klassieke variatie aan het dansen waren landden zij na een sprong op hun linker been in de naar buiten gedraaide positie. Klassieke dansers hebben een hoger risico voor een VKB letsel dan de dansers uit twee moderne gezelschappen. Meuffels beveelt aan, meer aandacht te besteden aan preventie van het letsel.
Ook werd onderzoek verricht naar de uitkomst op lange termijn (10 jaar) van atleten op hoog niveau met een VKB ruptuur. Meuffels vond een groep atleten die zonder een operatie te hebben ondergaan vergelijkbaar functioneerden als de groep atleten met een VKB operatie. Ook was er geen statistisch verschil tussen deze patiënten die behandeld werden ten aanzien van het ontstaan van artrose van de knie of opgelopen meniscusletsels. De patiënten die operatief zijn behandeld hadden wel een belangrijk betere stabiliteit van de knie. Er is dus een selecte groep topsporters die zonder een voorste kruisband toch vergelijkbaar functioneert.
Daarnaast ontwikkelde Meuffels technieken die de VKB operatie verbeteren. Zo kan er tegenwoordig minder eigen donor kniepeesweefsel gebruikt worden, zonder dat dit ten koste gaat van de stevigheid van de nieuwe voorste kruisband. Tevens heeft Meuffels een nieuwe, virtual reality-, manier gevonden om een knie na een reconstructie goed in beeld te brengen. Hij maakt daarbij gebruik van 3D projectie, in de zogenaamde I-Space van de afdeling Bioinformatica van het Erasmus MC.
Bron: Erasmus MC
L.S.,
Het zou fraai zijn als bij de ontdekking van een VKB-totale ruptuur voorspelbaar aangegeven kan worden wie geen operatief herstel nodig heeft.
Dat zou inderdaad fraai zijn maar niet eenvoudig in de high demand groep van sporters. Een afwezige pivotshift test zou een argument kunnen zijn om de voorste kruisbandruptuur in opzet conservatief te behandelen.
De belangrijkste overweging voor een voorste kruisbandoperatie is het concept van functionele instabiliteit. Dat betekent dat de patiënt bij zijn of haar activiteiten (sport, werk en of ADL) een gevoel van instabiliteit ervaart dat niet met conservatieve maatregelen verdwijnt. Voorbeelden: een moeder met een instabiele knie die, bij het van de fiets tillen van haar kind, door de knie zakt (functionele instabiliteit in ADL); een voetballer die door de knie zakt bij sporten (functionele instabiliteit bij sport) of een brandweerman die instabiliteit van de knie ervaart bij trap af lopen (functionele instabiliteit in werk). Instabiliteit van de knie kan variëren in ernst. Er worden diverse testen geadviseerd om de mate van instabiliteit te beoordelen bij lichamelijk onderzoek. De Lachman test en voorste schuiflade test zijn niet representatief voor het subjectief doorzakgevoel van de patiënt. Deze 2 testen beoordelen alleen de voor-achterwaartse speling op de knie. De pivot shift test is echter veel betrouwbaarder in de beoordeling van een functionele instabiliteit van de knie. Hierbij wordt de rotatoire voorste kruisbandinstabiliteit van de knie beoordeeld. Hoe ernstiger de pivot shift test, hoe meer doorzakgevoel de patiënt ervaart bij draaibewegingen van de knie. De betrouwbaarheid van deze testen is groter in ervaren handen. Het is ook van belang om overige knie-instabiliteit (mediaal, posterolateraal, achterste kruisband, overige rotatoire instabiliteit) te beoordelen.
Enkele interessante feiten:
1. Het argument om een voorste kruisband te opereren omdat “u anders slijtage van de knie” krijgt is niet valide. De kans op gonartrose is even hoog met of zonder voorste kruisbandreconstructie (Janssen RPA, Physios 2011;3(1):23-30).
2. Leeftijd speelt bij volwassenen geen belangrijke rol in de beslissing om wel of niet te opereren (NOV Richtlijn Voorste Kruisbandletsel 2011).
3. Er is nog discussie over de noodzaak van een voorste kruisbandreconstructie bij jong volwassen in de preventie van secundair meniscusletsel. Aanbeveling is wel om te wachten tot de groeischijven van een adolescent zijn gesloten alvorens een voorste kruisbandoperatie wordt verricht (NOV Richtlijn Voorste Kruisbandletsel 2011).
4. Een voorste kruisbandreconstructie wordt geadviseerd indien een bijkomend meniscusletsel wordt gehecht. Tevens geldt dat de genezingskans van meniscushechtingen groter is indien een voorste kruisband wordt gereconstrueerd.
5. De kans op arthrofibrose (stijfheid) van de knie is < 1 % indien de voorste kruisbandoperatie wordt verricht in een knie met volledig range of motion, geen of beperkte hydrops en actief dynamisch looppatroon, evt met 2 krukken (Millet et al, Am J Sports Med 2001).
Even voor de duidelijkheid: Dansers beschadigen hun voorste kruisband wanneer ze landen met een naar BUITEN gedraaide positie van het onderbeen?
Dat lijkt mij sterk.
Hoezo?