Niet elk kwaaltje hoeft te leiden tot een bezoek aan de dokter. AD helpt u eerst zelf een oplossing te vinden. Deze keer: rugpijn.
Het is natuurlijk praktisch dat de mens rechtop loopt. Het uitzicht is weidser en je kunt nog eens iets uit het bovenste keukenkastje pakken. Ergens in de evolutie is echter iets over het hoofd gezien. Anders hadden niet zoveel mensen last van hun rug. Volgens sommige statistieken krijgen negen van de tien mensen ooit in hun leven lage rugpijn.
Gelukkig gaat het vaak vanzelf over en kunt u er ook zelf veel aan doen. Dat is maar goed ook, want de medische vooruitgang van de afgelopen eeuw heeft geen wondermiddel opgeleverd tegen rugpijn.
Toch is er de afgelopen jaren het een en ander veranderd in de aanpak. ‘Rust roest’ is nu de slogan. Plat liggen wordt ronduit afgeraden, blijven bewegen is het devies. Ook spierverslappers om zere rugspieren uit de kramp te halen zijn achterhaald. “De dokter die voor rugklachten nu nog kalmeringsmiddelen voorschrijft, maakt wat mij betreft echt een fout,” zegt Roy Beijaert, huisarts in gezondheidscentrum Boomstede te Maarssen.
Wat werkt dan wel? Tot op zekere hoogte is dat afhankelijk van de oorzaak, maar helaas is die bij 90 tot 95 procent van de mensen die met rugpijn bij de huisarts komen, niet aan te wijzen. Dus ook niet met geavanceerde onderzoeken als röntgenfoto’s, ct-scans of mri. Sterker nog, die zaaien alleen maar verwarring bij het achterhalen van de oorzaak van de gewone ‘aspecifieke’ rugpijn.
“Röntgenfoto’s hebben geen enkele zin,” zegt Beijaert. “Afwijkingen die je daarop ziet hebben geen enkele relatie met de klachten.” Zo zijn er heel wat mensen die volgens röntgenfoto’s een hernia hebben, maar geen rugpijn voelen.
Andersom kunnen sommige mensen van de pijn niets meer, terwijl hun rugfoto’s helemaal gaaf zijn. Beijaert: “Zij stellen zich echt niet aan. Die klachten moet je serieus nemen.”
Wat er wél mis is met die ondefinieerbaar zere rug, weten de artsen ook niet precies. “De pijn heeft waarschijnlijk te maken met banden en spieren die stram en overbelast zijn,” zegt Beijaert, “en niet met de wervels.”
Vooral spieren kunnen erg veel pijn geven en van het een komt het ander. “Van de pijn wordt een spier strak en plankerig. Hij knijpt zichzelf als het ware leeg.” De slechte doorbloeding verhindert het herstel en de schadelijke afvalstoffen blijven in de spier. Van rust worden die stijve spieren bovendien zwakker, waardoor de rug moeilijker in een goede houding blijft. Nog meer pijn en stijfheid zijn het gevolg.
Daarom is beweging zo belangrijk. De bloedsomloop komt weer op gang, voedingsstoffen kunnen weer worden aangevoerd, afvalstoffen geloosd. Dat geldt zelfs voor een beruchte oorzaak van lage rugpijn: hernia. “Ook daarvoor adviseren we geen bedrust meer,” zegt Beijaert.
Bij een hernia raken zenuwen in de knel op de plek waar ze uit het ruggenmerg komen, de zenuwwortel. Een van de tussenwervelschijven, de stootkussentjes tussen de wervels, is versleten geraakt en puilt uit. De druk op de zenuwen veroorzaakt (hevige) pijn in één been en op den duur ook spierzwakte. Rugpijn kan erbij horen, maar dat hoeft op zich niet.
Door: Esther van Osselen (medisch journalist)
Bron: AD
