Vanaf het moment dat de overheid mensen opriep zoveel mogelijk thuis te blijven en contact met kwetsbare ouderen en andere risicogroepen te vermijden (week 11, 9-15 maart 2020) daalde het aantal consulten zowel bij oefen- als bij fysiotherapie met 78%. Vanaf het moment dat contactberoepen weer waren toegestaan (1 juni 2020), nam het aantal consulten per week weer toe en na vier weken lag het aantal contacten bij de fysiotherapie ongeveer op 75% van het aantal van voor de corona-uitbraak (begin 2020) en bij oefentherapie op 50%. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel.
In Nederland zien we duidelijk de gevolgen van de maatregelen rondom de coronapandemie op het aantal consulten bij oefentherapie- en fysiotherapiepraktijken. De veranderingen in de trends vallen samen met het verloop van de pandemie en met de verschillende maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus.
Deze figuren zij opgenomen in de publicatie:
Gevolgen corona voor de eerstelijns oefen- en fysiotherapiepraktijk.
Eerste COVID-19-patiënten krijgen fysiotherapie
Binnen fysiotherapiepraktijken zien we aanvankelijk een daling van het aantal consulten met diagnosecode 9380. Deze daling loopt parallel aan de daling van het totaal aantal consulten per week. Vanaf week 15 neemt het aantal weer toe. Met een gemiddelde hersteltijd van drie tot zes weken na de start van de symptomen, valt dit precies in de periode na het eerste hoogtepunt van het aantal opgenomen patiënten in het ziekenhuis op 27 maart in week 12 (meer hierover vindt u bij Ontwikkeling COVID-19 in grafieken, een pagina van het RIVM (geraadpleegd 21-07-2020)
Deze toename van het aantal consulten in fysiotherapiepraktijken met diagnosecode 9380 zet door tot boven het niveau van voor de corona-uitbraak. Dit is opmerkelijk omdat het totaal aantal consulten per week nog niet terug is op het niveau van voor de pandemie. Naast de bestaande code 9380 wordt vanaf week 17 (20-26 april) tevens voor het eerst de nieuwe COVID-19-diagnosecode 9363 gebruikt in de deelnemende fysiotherapiepraktijken.
Beschouwing
In Nederland zien we duidelijk de gevolgen van de coronamaatregelen op het aantal consulten bij fysiotherapiepraktijken. De veranderingen in de trends vallen samen met het verloop van de pandemie en met de verschillende genomen maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus. Zo daalt het aantal patiënten sterk na afkondiging van de lockdown (23 maart 2020) om weer te stijgen nadat beperking op het uitoefenen van contactberoepen zijn opgeheven (30 april 2020) .
Opvallend is echter dat vier weken na het beëindigen van de beperkingen het aantal consulten bij fysio- en oefentherapie nog niet terug is op het niveau van voor de corona-uitbraak. Hoe dit komt is nog niet precies duidelijk. Het kan zo zijn dat er door de hygiënemaatregelen meer tijd per patiënt nodig is en er dus minder patiënten per dag kunnen worden behandeld. Ook kan het zo zijn dat zorg bij bepaalde klachten of bepaalde leeftijdsgroepen nog steeds wordt uitgesteld, omdat het zorg aan patiënten uit risicogroepen betreft. Vervolgonderzoek naar deze klachten en de geleverde zorg per leeftijdscategorie zal hier meer duidelijkheid over moeten geven. In een volgende factsheet zullen we hier verder op ingaan.
De resultaten laten ook zien dat in de eerstelijnszorg de eerste coronapatiënten fysiotherapie krijgen om te revalideren. De huidige cijfers geven een beeld van enkele kortetermijngevolgen van de pandemie en de maatregelen. De vraag blijft wat de langetermijngevolgen zullen zijn. Hierbij valt te denken aan de gevolgen van uitgestelde zorg voor patiënten met nek- en rugklachten en voor patiënten met COPD. Daarnaast is het interessant om de behandeling van coronapatiënten over de tijd te volgen. Door te blijven monitoren kunnen we de gevolgen van de coronapandemie in de oefentherapiepraktijk en de fysiotherapiepraktijk steeds beter in kaart brengen.
De cijfers zijn berekend op basis van een steekproef van 149-156 fysiotherapiepraktijken en 50-60 oefentherapiepraktijken verspreid zijn door heel Nederland.
