In Nederland bouwt bijna iedereen die in loondienst is verplicht pensioen op. Dat gaat automatisch via je salaris, je hebt maar weinig te zeggen over hoeveel je opzij zet of hoe je geld wordt belegd. Is dat systeem nog wel van deze tijd? Waarom hebben we eigenlijk niks te zeggen over misschien wel de grootste spaarpot van ons leven?
Die verplichtstelling levert soms vervelende situaties op, zoals bij de Stichting Pensioenfonds Fysiotherapeuten (SPF). Daar werden vooral jonge deelnemers geconfronteerd met een ‘verbeterde regeling’ met een veel hogere premie. Veel jonge fysiotherapeuten vinden deze premie te hoog en hebben het gevoel dat ze nu krom moeten liggen voor een goede oude dag.
Helaas kan deze groep weinig doen. Net als anderen werknemers zijn zij verplicht om de premie te betalen en zich neer te leggen bij de beslissingen van hun fonds. Bekijk het item, hierboven, om meer over deze situatie te weten te komen. Meer algemene informatie over pensioenopbouw is onder meer te vinden op de website van de Autoriteit Financiële Markten.
Hoe wordt je pensioen opgebouwd?
Nederland kent nu ongeveer 350 verschillende pensioenfondsen. Deze fondsen hebben allemaal een ander beleid en horen allemaal bij andere beroepsgroepen of bedrijven. Ieder fonds heeft zijn eigen pensioenregeling en zijn eigen beleggingsbeleid.
Eén ding hebben deze fondsen gemeen: ze voeren allemaal een regeling uit die verplicht is. Als een werknemer ergens in dienst gaat, sluit deze zich automatisch aan bij het fonds. Je bent als werknemer verplicht om pensioen op te bouwen en je bent daarnaast verplicht om dat te doen bij het fonds dat bij jouw werkgever hoort.
Pensioen bouw je op via je salaris. Jij betaalt van je bruto loon maandelijks een bedrag aan je pensioenfonds en je werkgever doet daar nog een bedrag bovenop. Meestal is deze verhouding ongeveer een derde van de werknemer en twee derde van de werkgever. In totaal wordt dus drie keer meer voor jou afgedragen dan je maandelijks op je loonstrookje ziet staan.
Grote verplichtstelling
Dat je verplicht bent om pensioen op te bouwen noemen we de grote verplichtstelling. Deze regel is gemaakt om te voorkomen dat werknemers niets regelen voor hun oude dag en dat veel mensen na hun pensioen alleen AOW krijgen.
De AOW is een soort basispensioen. De hoogte hiervan is vaak niet vergelijkbaar met het salaris dat altijd werd verdiend. Daardoor kan er een groot verschil zijn tussen levensstijl en inkomen. Door pensioenopbouw verplicht te stellen voor iedereen die werkt, wil de overheid voorkomen dat er een grote groep arme ouderen ontstaat die zwaar leunt op de sociale voorzieningen.
Kleine verplichtstelling
De kleine verplichtstelling betekent dat je niet zelf mag kiezen bij welk fonds je je aansluit, maar verplicht bent om bij een specifiek fonds pensioen op te bouwen. Als je in loondienst bent in een ziekenhuis, zit je bijvoorbeeld bij PFZW, het fonds voor zorg en welzijn. Ben je ambtenaar dan bouw je op bij het ABP. Zo heeft iedere beroepsgroep of ieder bedrijf een eigen fonds.
Deze kleine verplichtstelling is het onderwerp van dit item. Radar vraagt zich af of dit nog wel van deze tijd is. Stel: je wilt graag duurzaam beleggen, maar je zit bij een fonds dat veel investeert in vervuilende industrie. Dan heb je daar niks over te zeggen, en je kunt er ook niet overstappen.
Er zijn veel meer situaties te bedenken die maken dat je vraagtekens kunt zetten bij verplichtstelling. Zo kan het zijn dat je alleenstaand bent, maar (verplicht) deelneemt aan een pensioenregeling met een uitgebreide dekking voor nabestaanden en kinderen bij overlijden. Of je bent niet bang voor beleggingsrisico, maar zit bij een fonds dat heel voorzichtig belegt. Of je wisselt vaak van baan en moet dus telkens ook van pensioenfonds wisselen.
Je hebt als individuele deelnemer in een fonds vaak helemaal niks te zeggen over hoe de pensioenregeling wordt uitgevoerd, hoe hoog de premie is of waarin een fonds belegt. Veel fondsen hebben wel een deelnemersraad of een ander orgaan waarin de deelnemers vertegenwoordigd zijn, maar een individuele keus is er niet. Je bent altijd afhankelijk van een vertegenwoordiger of een meerderheid in het fonds.
Een voorbeeld: Pensioenfonds Fysiotherapeuten
Zo werkt het ook bij de fysiotherapeuten die zijn aangesloten bij de Stichting Pensioenfonds Fysiotherapeuten (SPF). Hier zijn alle fysiotherapeuten die in zelfstandige praktijken werken aangesloten. Hun collega’s die in een instelling (ziekenhuis of verpleeghuis) werken, zijn aangesloten bij een ander fonds.
Het SPF is een beroepspensioenvereniging. Deze vereniging is een democratisch orgaan, de deelnemers en de leden beslissen via het bestuur hoe de regeling eruit ziet, het pensioenfonds voert deze uit.
Bij het SPF hadden ze altijd een regeling die je gerust mager zou kunnen noemen. De meeste Nederlandse pensioenfondsen streven naar een uitkering die inclusief de AOW ongeveer gelijk is aan 70 procent van het laatstverdiende salaris. Bij het SPF was dit altijd rond de 40 procent.
Dat vonden de deelnemers zorgelijk. Ze besloten om te bekijken of de regeling kan worden verbeterd. Dat lukte via een opt-out stemming. Dat is een soort ‘wie zwijgt stemt toe’-systeem: alleen als je het níet eens bent met het besluit, moet je stemmen.
Er werd besloten dat iedereen die na 2011 lid werd van het fonds automatisch in deze betere regeling, de basisPlusregeling, terecht zou komen. Iedereen die daarvoor al lid was kreeg de keus: de sobere basisregeling of de uitgebreidere basisPlusregeling.
Te hoge premie
Omdat de regeling voor nieuwe deelnemers is verbeterd, hoort daar ook een hogere premie bij. De nieuwe leden betalen dus veel meer dan de oude leden en krijgen daar een beter pensioen voor terug. Probleem is alleen dat de premie in de ogen van veel jongeren veel te hoog is.
Bij deze groep fysiotherapeuten is het namelijk zo dat zij de gehele pensioenpremie zelf betalen. Hun werkgever geeft ze een vergoeding voor de pensioenpremie, maar betaalt niet direct zelf een deel van deze premie.
Bij het verbeteren van de regeling is wel de premie gestegen, maar niet de vergoeding die de fysiotherapeuten krijgen van hun werkgever. Dat is ook logisch want voor oudere deelnemers geldt immers nog de goedkopere regeling. De werkgever zou dan voor jongeren een hogere bijdragen betalen dan voor ouderen en dat zou onevenwichtig zijn.
De jongeren hebben geprobeerd om via de deelnemersvereniging van hun pensioenfonds de regeling te veranderen of te zorgen dat er meer keus komt. Dat is echter niet gelukt. Zij zijn dus overgeleverd aan een dure regeling waar ze zelf niet voor gekozen hebben.
In het item, bovenaan deze pagina, kun je zien welke gevolgen dit heeft voor het leven van deze jonge fysiotherapeuten.
Bron: Trosradar
Dit en wanneer je zelfstandige bent is het helemaal niet leuk meer. Als het zo door gaat ben ik ongeveer 1/3 van mijn inkomsten kwijt aan pensioen. En dan dus maar weer afwachten of ik dat gespaarde bedrag ook daadwerkelijk terug krijg wanneer ik ooit nog met pensioen mag gaan…
Naast mijn deeltijdbaan fysiotherapie heb ik een fulltime baan waar ik al een volledig pensioen opbouw. Ik heb dus daarom geen enkele behoefte aan een extra pensioen zolang ik in deze situatie blijf werken. Maar ik moet elke maand een forse premie afdragen aan de spf. Ik kom straks dus niet in de bijstand als ik stop met werken maar moet een dubbele pensioenpremie betalen. Dat is krom.
Hallo Niels,
Ik zit in dezelfde situatie. Volledige fulltime opbouw bij pfzw en daar naast ook nog verplicht worden om bij spf over neveninkomsten premie af te dragen.
Mij lijkt dat hier sprake is van ongelijke behandeling, je betaald immers over een groter gedeelte van je salaris premie tov collegas die hetzelfde verdienen maar zijn aangesloten bij één regeling, het spf. Zij hanteren een aftopping van 45k, ongeacht je inkomsten. Spzw hanteert de natuurlijke aftopping bij een fulltime baan, dus ook ongeveer 45k. Omdat mijn hoofdwerkzaamheden onder spzf vallen, lijkt mij mij dat spf een cumulatieve regeling moet zijn. Nee dus, gewoon opnieuw beginnen te tellen.
Ik ben voornemens hier een advocaat op te zetten en dit onafhankelijk te laten toetsen op gelijkheidsbeginsel / gelijke behandeling. Heb jij al eens juridische stappen ondernomen?
Daarnaast is het ook nog eens zo dat bij lang niet alle praktijken een vergoeding wordt gegeven voor het pensioenfonds. Dus moet het volledige bedrag worden betaald door de therapeut zelf. Dit kun je overigens wel van je belastbaar inkomen aftrekken. Maar je bent wel maandelijks een fors bedrag kwijt aan premie. Ik vind dat veel te veel. Zou wat aan moeten gebeuren.
Inderdaad Bas, dat wilde ik ook zeggen. Aangezien de laatst geldende CAO voor fysiotherapeuten al in 2004 afliep en we sindsdien zonder zitten, doen veel werkgevers alleen het hoogstnodige voor hun werknemers. Dat geldt toch al voor het salaris zoals ik bij veel van mijn collega’s zie: die zouden bijna net zo goed lekker achter een bar kunnen gaan staan. Krijgen ze tenminste nog fooi erbij.. en idd niet die verplichting van dat SPF. Waar dus veel werkgevers GEEN bijdrage voor betalen aan hun werknemers. Ik ben maar gewoon blij dat ik al voor 2011 lid was, anders is het bijna niet te doen.. overigens vraag ik me wel af of het voor deze jongere leden niet verstandig is om een voorlopige belastingteruggaaf aan te vragen, zodat zij een voorschot krijgen op hun belastingteruggaaf, en dit dus maandelijks. Dan scheelt dat in ieder geval in de maandelijkse balans inkomsten/uitgaven..
Even melden dat het goed is dat dit eens belicht wordt, maar de tekst klopt niet helemaal. We hebben op de deelnemersverenigingsvergadering nl niet tegen het afschaffen van de basis-PLUS gestemd, maar voor het stemmen om te kijken of er nog draagkracht is voor deze regeling. En daar hebben we VOOR gestemd. Dus de officiële stemming moet nog plaats hebben. Jammer dat dit nog niet gemeld is.
Als zelfstandige is het niet alleen duur, maar als ondernemer in de fysiotherapie wordt ik zelfs gedwongen om bij het spf mijn pensioen op te bouwen! terwijl er in andere branches de ondernemer dit zelf moet regelen.
Hoi Alex, ik ben ook zelfstandig ondernemer in de fysiotherapie. Is het daadwerkelijk verplicht bij spf pensioen op te bouwen? Wie of waar dwingt je om bij spf aan te sluiten?
Dit staat helaas in de wet, zie https://www.fysiopensioen.nl/Uw_Pensioenfonds/Pages/default.aspx van de spf
@Jesper
zie: https://www.fysiopensioen.nl/Downloads/Verplichtstelling%201997.PDF
Ik ben in 2004 gestopt met werken als fysiotherapeut in de vrije praktijk en het eerste wat ik daarna gedaan heb ik is mijn lidmaatschap van het SPF opgezeggen. Ook in die tijd waren de premies al onrealistisch hoog en was daarnaast de communicatie met het fonds rampzalig. Ik had het geluk dat mijn laatste werkgever mijn premies betaalde, maar tot die tijd kostte het ook erg veel moeite om deze premies te kunnen betalen. Dit was dus ruim voor 2011, er is blijkbaar niet veel veranderd. Sterker nog: onlangs heb ik contact gehad met het SPF voor een pensioenoverzicht wat de belastingdienst nodig had ivm mijn emigratie. Of ik daar even 157 euro voor wilde aftikken. Niet dus, gelukkig kan de belastingdienst deze gegevens ook zelf opeisen.
Heb je niet elk jaar recht op je pensioen overzicht ookal ben je gestopt? Tenzij je adres gegevens niet meer kloppen, ze versturen ze dit elk jaar.
De CAO voor fysiotherapeuten in loondienst is niet meer van deze tijd en daarmee is de pensioenpremie niet meer te betalen. Een realistischere vergoeding voor behandeling en een lagere premie mogelijkheid zouden moeten bestaan.
Beste mw/heer Keesenberg,
De cao voor fysiotherapie is al vele jaren niet meer van kracht. Bedoelt u de verplichte pensioenregeling voor fysiotherapeuten?
Met vriendelijke groet,
Stefan Verdomk
Veel dank Stefan, en dat is idd wat ik bedoel!
Het enige positieve puntje tav het fysiotherapie pensioenfonds is dat ze in de crisis tijd een van de weinige fondsen waren die niet in gevaar kwamen, die niet sterkt terug liepen in hun vermogen en dus hebben de therapeuten die al pensioen genieten weinig hoeven in te leveren tov mensen uit het onderwijs, of uit andere takken van de gezondheidszorg.
Dat het slechts een basis pensioen is (voor de groep van VOOR 2011) is al erg lang bekend, ik wil daar echt helemaal niet bij gaan “plussen” via een plusregeling, ik heb dit zelf afgedekt via een private regeling. Ik kan me erg goed voorstellen dat het voor (nieuw) personeel erg veel is om te moeten starten met deze regeling.
Groet, Michiel
In deze discussie speelt ook mee dat er in de branche zeer uiteenlopende arbeidsvoorwaarden worden gehanteerd. De FDV zet zich in voor een cao voor de fysio’s in de vrijgevestigde praktijk (cao-V).
De komende maand is dit onderwerp erg actueel binnen het KNGF, zie voor meer info onze website. We zijn ook terug te vinden op Facebook.com/caofdv en Twitter @caofdv.
Grappig om te zien dat er fysiotherapeuten zijn die het vak als bijverdienste hebben. Het is dan ook niet meer dan dat aan het worden.
Als je onderstaande link erop nakijkt, en dan met name pagina 4, kan je niet anders dan de conclusie ‘trekken’ dat betreffende zorgverzekeraar fysiotherapie nog lager inschat dan een voorhuidje (zie kopje ‘besnijdenis’). Dat moet al genoeg zeggen over ons vak.
Ik heb mijn beklag dan ook gedaan bij het KNGF, want dit is een grove belediging voor het vak fysiotherapie. Gaat het zo door? Ja, het wordt nog veel erger. Dus die pensioenfondsen kunnen op basis van de huidige wetgeving fantastisch doorgaan met het doen van investeringen op uw zak. Iets met ‘witte boorden’…..?