De recente VHVL nieuwsbrief riep bij mij een aantal vragen op. Voor wie deze brief niet meer helder op het netvlies staat:

- tekst gaat verder na deze advertentie -


FysioVacature, de vacaturesite voor de fysiotherapeut

“De update van het Beroepsprofiel HVL-fysiotherapie is in volle gang. In dit document is het van belang het domein van de HVL-fysiotherapie te duiden. We hebben niet alleen te maken met cliënten bij wie de HVL-aandoening de belangrijkste stoornis of beperking vormt binnen de fysiotherapeutische werkdiagnose, maar ook met factoren die de (kans op een) HVL-aandoening beïnvloeden, met cliënten met een chronische aandoening vaak met comorbiditeiten, en met verschillen in complexe en niet-complexe zorg. Binnen de fysiotherapeutische behandeling vergt dit specifieke benaderingsmethoden zoals ‘shared decision making’, motiverende gespreksvoering en het aanleren van adaptie strategieën. En dat alles veelal toegepast binnen een multidisciplinaire samenwerking in de gehele transmurale keten. Daarnaast is het van belang in het beroepsprofiel de kennis en competenties te beschrijven op niveau 7 van het European Qualification Framework (EQF7) ofwel op Masterniveau. Ter vergelijk het beroepsprofiel van de algemene fysiotherapie is beschreven op EQF6 niveau. Het aangepaste beroepsprofiel HVL-fysiotherapie zal de komende maand gestuurd worden naar klankbordgroep leden met wetenschappelijke kennis van het HVL-kennisdomein en/of kennis op (Master)onderwijs gebied.”

Wat mij opviel: Wat een ingewikkelde zinnen/taalgebruik en waarom een MSc en waarop is deze wens (toekomstige eis?) gebaseerd??

Dat er fysiotherapeuten zijn die zoeken naar “verdieping op het gebied van methodologie en ….”  is fantastisch en brengt de fysiotherapie als geheel op een hoger plan. Als dit volgt uit een intrinsieke motivatie van een individuele fysiotherapeut is dit lovenswaardig en verdient dit respect.

Maar even terug met de voeten op de vloer; fysiotherapeuten zijn, net als chirurgen, ook gewoon doeners. Persoonlijk vind ik het afdwingen van een beroepsprofiel op Master-niveau om multimorbide patiënten te behandelen hetzelfde als een verplicht proefschrift voor chirurgen. En met een dergelijke eis zouden we binnen de chirurgie een hele grote groep (de meerderheid) uitstekende handwerkers, chirurgen pur sang, onterecht diskwalificeren cq. buiten spel zetten. Denkt de VHVL dat deze niet gepromoveerde chirurgen geen wegen kennen om ook zonder de methodologie van onderzoek en statistiek artikelen volledig te doorgronden en toch de juiste beslissingen te nemen?

En zijn de genoemde ‘benaderingsmethoden zoals ….’ niet al van toepassing op de meeste ClaudicatioNet-therapeuten? Of anders gezegd, zijn die verbonden met een MSc? Shared decision making, motiverende gesprekvoering en het leren van adaptie-strategieën zijn zaken die een HBO opgeleide fysiotherapeut gewoon zou moeten leren in zijn basisopleiding.

De nieuwsbrief gaat verder:

“Een Beroepsprofiel HVL-fysiotherapie is voorwaarde voor erkenning als verbijzondering (specialisten deelregister). Argumenten om verbijzonderde HVL-fysiotherapeuten op te leiden zijn: een toenemende vraag naar HVL-fysiotherapeuten; een toenemend aantal (en vraag naar) Masteropgeleide fysiotherapeuten; een betere profilering van de HVL-fysiotherapie; een toenemende body of evidence waarop de HVL-fysiotherapeut zijn klinische besluitvorming en behandeling baseert. Een erkende specialisatie zal een toestroom van fysiotherapeuten teweegbrengen die zich in willen schrijven voor een master (modulaire) opleiding op het gebied van de HVL-fysiotherapie. Een Master HVL-fysiotherapeut wordt opgeleid om verdiepende kennis op te doen op het HVL-kennis domein en op het gebied van methodologie en wetenschappelijke oriëntatie. Daarnaast om competenties op het gebied van samenwerking, communiceren en organiseren verder te ontwikkelen en toe te kunnen passen. Verder om een bijdrage te leveren aan praktijkgericht onderzoek en om wetenschappelijke literatuur te interpreteren, te vertalen en te implementeren in de dagelijkse praktijk.”

Hoe ziet u dit als fysiotherapeut? En nu vraag ik niet alleen vanuit uzelf te denken, maar wat is goed voor de beroepsgroep als geheel. Is dit verzoek haalbaar? Wenselijk? Te bekostigen?

En is er echt een toegenomen vraag naar Masteropgeleide fysiotherapeuten? Waar blijkt dat uit? Wel eens een patiënt meegemaakt die specifiek om een MSc fysio vroeg? En als we alle huidige fysiotherapeuten op master-niveau willen tillen (waar een deel echt niet aan zal kunnen voldoen), zijn we dan niet eigenlijk bezig met een (verdere) devaluatie van de master status in Nederland?

En dan de argumenten verdiepende kennis op inhoud, methodologie en wetenschappelijke oriëntatie. Vanzelfsprekend zal in een master-opleiding verdiepende kennis worden overgedragen, maar die verdieping is niet voorbehouden aan de master-opleiding zelf. En ik vraag mij af, met de voordracht van prof. Miedema nog vers in het geheugen,  of de gigantische stroom aan wetenschappelijke output die per uur wordt gegenereerd in de wereld, nog wel door een individuele master, beoordeeld kan cq. hoeft te worden. Kunnen we daar anno 2016 voor de fysiotherapie (inter-)nationaal niet iets slimmers op bedenken? Dokters werken bijvoorbeeld al jaren met ‘up-to-date’, Webbased, laagdrempelig, betrouwbaar, direct antwoord op relevante klinische vragen. Zou het niet veel efficiënter zijn samenwerking te zoeken met internationale wetenschappelijke verenigingen. De beschikbare evidence door Masters (!) te laten beoordelen en in begrijpelijke taal om te laten zetten (CAT/CAL). Voor een fractie van de kosten van een kamerbrede MSc-opleiding kunnen deze richtlijnen vervolgens in het Nederlands worden vertaald. Anno 2020 zal het vervolgens zeker mogelijk zijn deze kennis en de toepassing daarvan te toetsen en de uitkomsten daarvan transparant te maken voor bijvoorbeeld uw wetenschappelijke beroepsvereniging. ‘Underperformers’  kunnen vervolgens gericht worden bijgeschoold en/of door beroepsgenoten middels intervisie ondersteuning worden geboden.

Een verbijzondering voor de HVL-FT is een goed idee. Als een groep aantoonbaar geschoolde fysiotherapeuten, transparant een kwalitatief goed zorg-product neer weet te zetten, is dat bijzonder en verdient dat navenant een passende vergoeding. Maar in mijn ogen schiet de eis die daarbij wordt geopperd (een post-HBO master) het doel voorbij. Sterker, met deze eis ontneem je veel enthousiaste/goede fysiotherapeuten werk en help je de patiënt eigenlijk ook niet verder. Want is ooit aangetoond dat een MSc fysiotherapeut betere zorg levert?

Waar het de MSc verpleegkundig specialist aangaat heb ik enig recht van spreken (ik was in de afgelopen 15 jaar leermeester van 5 master studenten). Wat mij opviel is dat bij een  master opleiding een pak werk wordt meegeleverd waar de relevantie voor de dagelijkse praktijk op zijn zachtst gezegd betwijfeld kan worden. Reflectieverslagen, 360 graden  feedback, korte praktijk beoordelingen, multi-scource feedback, maatschappelijke produkten, etc… Daarbij vraagt de opleiding veel tijd (20 uur/week) en daarmee (voor de fysiotherapeut al dan niet met gezin) een soms onoverkomelijke inkomstenderving.

Kennis kan je ook tot je nemen door op (de op bovenstaande wijze tot stand gekomen) richtlijn gebaseerde scholing (zoals wij bijvoorbeeld vanuit ClaudicatioNet leveren). Naar mijn mening wordt het veel belangrijker om die scholing te sturen, opgedane kennis te toetsen en daar consequenties aan te verbinden (onvoldoende en je hebt een probleem) dan een utopie na te streven waarin iedere fysiotherapeut de beschikbare wetenschappelijke literatuur zelf tegen het licht houdt. Academici die zelf geen of nauwelijks patiënten behandelen noemen dat dan weer kookboek-geneeskunde. So what? Als je een goed kookboek hebt en werkt met goed materiaal en de juiste ingrediënten staat er ‘s avonds een uitstekend bord eten op tafel.

Waarom niet inzetten op strak georganiseerde netwerken, op op de doelgroep toegespitste opleiding en training, op het transparant tonen van resultaten, op het gericht bijscholen van underperformers, kortom: de ClaudicatioNet-aanpak. Dan kun je in je dagelijkse werk de lat steeds hoger leggen. En als je dat niet doet, zul je op een zekere dag merken dat die lat buiten jou om hoger is gelegd en je er niet meer overheen komt; dat is het moment dat ‘we’ vinden dat je geleverde zorg tekort schiet.

Op dat moment ben je zelf weer aan zet!

5 REACTIES

  1. Beste Joep,

    Ik ben het niet met je eens. Wat mij betreft hoeft niet elke huidig werkzame fysiotherapeut MSc afgestudeerd te zijn (al dan niet met een specialisatie). Maar ik zie veel positieve kanten aan de MSc afgestudeerde fysiotherapeut.

    Voornamelijk binnen de eerstelijnszorg zal een MSc afgestudeerde fysiotherapeut met toenemende mate een rol kunnen spelen. De druk op de eerstelijnszorg is namelijk hoog en zal naarmate de vergrijzing meer en meer toeslaat alleen maar hoger worden. Patiënten zijn tegenwoordig gezonder, worden ouder en willen tot op hoge leeftijd fit blijven. Doordat ze ouder worden zullen het aantal chronisch zieken en individuen met co-morbiditeiten stijgen. In de toekomst zal de huisarts deze patiënten niet allemaal helemaal zelf kunnen adviseren en behandelen.

    Er is nu al sprake van een taakherschikking. Zie de toenemende rol van de praktijkondersteuner, wijkverpleegkundigen, verpleegkundig specialisten alsook die van de physician assistant. De Overheid stimuleert deze grotere rol van de eerstelijnszorg dan ook aangezien eerstelijnszorg vele malen goedkoper is dan ziekenhuiszorg. Binnen de KNGF en onder zorgverzekeraars wordt met steeds grotere belangstelling gekeken naar deze ontwikkelingen. In het kader van substitutie van zorg kan er dus veel geld bespaard worden.

    De fysiotherapeut is bij uitstek de specialist van het bewegend functioneren en we staan in de eerstelijnszorg dan ook dicht bij de huisarts. Gezien bovenstaande argumenten pleit ik ervoor dat we als specialist over het bewegingsapparaat patiënten zoveel mogelijk binnen de eerstelijn blijven zien en niet bij bijvoorbeeld de orthopeed wanneer er géén operatieve indicatie is. Daarvoor moeten we wel voldoende opgeleid zijn. Om de toenemende druk op de huisartsenpraktijk daarbij te ontlasten moeten we op hetzelfde niveau kunnen klinisch redeneren als de huisarts, waarbij we wetenschappelijk gefundeerde uitspraken kunnen doen.

    Een hoog niveau van klinisch redeneren wordt naar mijn mening niet bereikt binnen de reguliere bachelor opleiding. Zelf geef je aan dat dokters werken met ‘webbased, up-to-date informatie.’ Dat is mooi maar diezelfde dokters hebben een MSc graad. Ze weten dus wat de zin (en onzin) is van de informatie die beschikbaar wordt gesteld. Bovendien weten dokters (en MSc fysiotherapeuten) wat de klinische onzekerheid is van desbetreffende informatie.

    Wat nou juist zo mooi is aan academisch geschoolde fysiotherapeuten is dat onderzoek en de klinische praktijk met elkaar verbonden raakt. Academici die zelf niet of nauwelijks ooit een patiënt hebben aangeraakt leveren een bijdrage aan het beroep fysiotherapie. Dat is mooi. Maar het zou mooier zijn dat daadwerkelijk zinnig, praktisch en bruikbaar onderzoek wordt verricht dat direct is te integreren bij de praktijk om de hoek. De universitaire masters fysiotherapie (SOMT) en fysiotherapiewetenschap (Universiteit van Utrecht) zijn daar dan ook een logisch antwoord op.

    Verder komt daar nog de extended scope fysiotherapeut (ESP) om de hoek kijken. Vorig jaar in november kwam minister Edith Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport met de mededeling dat de taakherschikking in de zorg succesvol is. De nieuwe beroepen verpleegkundig specialist (VS) en physician assistant (PA) hebben succesvol zelfstandig voorbehouden handelingen in de vorm van een experiment uit mogen voeren. Dit leidt tot betere kosteneffectiviteit en kwaliteit. De MSc fysiotherapeut zou in die taakherschikking opnieuw een rol kunnen spelen als die van een extended scope fysiotherapeut. Ofwel anderhalvelijns zorg. Op dit moment loopt er een pilot om te kijken of speciaal opgeleide ESP’s even effectief aanvullend beeldvormend, bloed en functieonderzoek aan kunnen vragen vergeleken met de huisarts. In verschillende landen als waaronder onder andere Engeland, Australië en Nieuw-Zeeland is de ESP al geheel geïntegreerd en succesvol gebleken. Dit gaat er dan ook zeker komen.

    Bovenstaande argumenten geven je hopelijk te denken dat er wel degelijk vraag is naar MSc fysiotherapeuten. Daarnaast wil ik nog even reageren op je statement dat MSc fysiotherapeuten geen betere zorg leveren. Meer gerichte educatie resulteert mijns inziens per definitie in betere kwaliteit.

    Ten slotte lijkt een van jouw voornaamste bezwaren de mogelijke devaluatie van de mastertitel. Tussen de huidige masters in Nederland is überhaupt al een groot (niveau) verschil, zo beweren sommigen. Dat argument wordt al decennia aangevoerd door bepaalde universitaire opleidingen jegens anderen. ‘Een doctorandus in de ene discipline is niet te vergelijken met een doctorandus in een andere discipline.’ Dus een MSc fysiotherapie is dan ook niet te vergelijken met een MSc geneeskunde. Dit – al dan niet vermeende – niveauverschil is al jaren een bron van angst en onrust bij sommige mensen. Dit is inherent aan ons huidige systeem. Hier zullen we dus mee moeten leven.

    Graag nodig ik geïnteresseerden uit om te reageren.

    Groeten Jasper

  2. Die titel Master of Science is toch alleen een universitaire.? Of heb ik dit nu verkeerd? Veel fysiotherapie masteropleidingen zijn professionele masters en dan ben je toch MPT. Zijn er al universitaire masters fysiotherapie en is dat de bedoeling van de VHVL-fysiotherapeuten? Het verschil zal afhangen van de verschillende curricula. Waar liggen de zwaartepunten; applied science of wetenschapsfilosofie, interpreteren van onderzoek of scholing in onderzoeksmethoden, etc. En verder blijft er nog altijd het debat tussen WO en HBO wie de echte master is.

  3. Dag Jan Willem,

    de titel Msc heeft betrekking op het opleidingsniveau, niet of dit aan een universiteit of een hogeschool is behaald. De Msc titel is ook niet gekoppeld aan het leren verrichten van wetenschappelijk onderzoek, maar uitsluitend aan het niveau van afstuderen. Dit is een internationale titel en staat los van of je een universitaire of een HBO opleiding hebt gevolgd.

    De meeste fysiotherapie gerelateerde HBO opleidingen zijn door de overheid gemachtigd om een Msc titel af te geven, de reguliere opleidingen fysiotherapie mogen de titel Bachelor of Science afgeven. Voor de titel maakt het dus niet of je aan een HBO of aan een Universiteit Fysiotherapie studeert.

    Theoretisch maakt het voor de inhoud van de opleiding wel verschil, een universiteit zou meer opleiden tot wetenschappelijk onderzoeker, een HBO meer voor een beroep. Opleidingen tot pure wetenschappelijke onderzoeker bevinden zich aan een Universiteit en een PHd (dr.) traject is ook logischer na een master studie aan een Universiteit. Andersom gaat deze regel echter niet op; niet iedere studie aan de Universiteit leidt op tot wetenschapper, de opleiding geneeskunde bevindt zich bijvoorbeeld ook aan de Universiteit terwijl deze studie ook opleidt tot een beroep, namelijk dat van arts.

    Ik ben het daarom ook volledig eens met Jasper. Het Msc niveau betekent dat we het vak Fysiotherapie naar een hoger niveau tillen en daarmee beter een positie kunnen verwerven in de gezondheidszorg en ook die positie waar kunnen maken. Het betekent niet veel anders dan een verdieping van de opleidingen. Het MSc niveau van opleidingen Fysiotherapie heeft echter niet veel te maken met het verrichten van wetenschappelijk onderzoek, dat hoeven we echt niet allemaal te kunnen, dat is gewoon een ander vak. Daarvoor kun je naar de Universiteit, waar je volgens de wettelijke bepalingen hetzelfde niveau haalt als in het HBO, alleen in een ander beroep. Of dit niveau ook werkelijk gelijk is is onderwerp van discussie en zal verschillen per opleiding.

  4. Heldere reacties van Jasper en Henri, volledig in lijn met mijn gedachten. Echter; De titel MSc mag niet leidend zijn, de inhoud van de geboden zorg wel. Logische gedachte dat ‘hoe slimmer de therapeut, hoe meer KANS dat de geboden zorg beter is’ , maar dat is geen wetmatigheid. Dat huidige fysio’s met MSc ambitie worden geholpen/gestimuleerd om ‘te groeien’ en een MSc te behalen, is een gezonde ambitie. Zou goed zijn als daar één kwaliteitsregistratie en één sterke (wetenschappelijke) beroepsvereniging zich sterk voor zou maken. Financiering zal namelijk nog een puntje worden, met één mond naar buiten treden is dan een groot goed!

    Dat een toekomstperspectief wordt geschetst waarin de fysiotherapeut van de toekomst MSc is uitstekend. Gezien inhoud van jullie beroep ook terecht. Impliceert wel: Entree eisen opleiding aanzetten (VWO of HAVO met extreem goede eindlijst en zwaar profiel). Als dat weer impliceert dat instroom opleiding paar jaar zwaar achterblijft en diverse opleidingen in financiele nood, dan accepteren en rug recht houden. Anders dreigt een devaluatie van de MSc fysiotherapie titel, die de hele exercitie overbodig maakt.

    Nu een titel ‘verplicht’ invoeren en daar een intrinsieke kwaliteit aan koppelen is, los van de praktische (financiele en logistieke) bezwaren voor een groot aantal uitstekende fysiotherapeuten, nergens op gebaseerd. Terwijl de praktische bezwaren er wel toe kunnen leiden dat deze uitstekende ‘niet MSc fysiotherapeuten’ in de toekomst worden gekort. Laten we eerst in een gedegen kwaliteitssysteem eens onderzoeken of er wel een verschil bestaat tussen MSc en niet MSc fysiotherapeuten die onderdeel uitmaken van een kwaliteitsnetwerk. Kan nog best verassend worden.

    Joep Teijink

Reacties zijn gesloten.